Izložba Zorana Pavlovića - Probuđeno stanje slike - u Salonu Muzeja grada Beograda

U Salonu Muzeja grada Beograda u četvrtak, 09. maja 2024. godine u 19 časova, biće otvorena izložba umetnika Zorana Pavlovća pod nazivom « Probuđeno stanje slike ». Izloženi radovi potiču iz privatnog vlasništva porodice Pavlović i kolekcije Muzeja grada Beograda.

Izložba prati bogati razvojni put stvaraoca, pri čemu je težište stavljeno na tri velika slikarska opusa: apstrakno slikarstvo emformela 60ih godina, “nova figuracija” koju čine slike nastale između 70ih i 90ih godina i slike-objekti s kraja 90ih godina i početka XXI veka.

Zoran Pavlović je rođen u Skoplju 1932. godine. Diplomirao je na Filozofskom fakultetu u Beogradu i na Akademiji likovnih umetnosti, gde je i magistrirao 1961. Redovno izlaže od 1958. godine u zemlji i inostranstvu. Dobitnik je više nagrada među kojima su Nagrada kritike na Oktobarskom salonu 1962, Oktobarska nagrada za slikarstvo 1981. i Sedmojulska nagrada za likovne umetnosti 1989. godine.

Kao redovni profesor predaje istoriju umetnosti na Fakultetu likovnih umetnosti od 1987. godine kada je izabran za profesora slikarstva. 1986. izabran je za dekana FLU, a 1992. je imenovan za prorektora Univerziteta umetnosti. Na Akademiji Braća Кarić 2000.godine je osnovao Кatedru za slikarstvo, na kojoj je predavao do 2006. Njegov pedagoški rad izlazi iz univerzitetskih okvira kada je kao autor i voditelj tv serije „Rečnik slikarstva“ za Obrazovni program TV Beograda, 1980. godine, približio široj publici slikarstvo kao umetnost.

Od 1958. do 1971. godine bavio se likovnom kritikom, a esejistikom i kasnije. Bio je član redakcije revije “Danas” (1961-1963). Jedan je od osnivača časopisa “Umetnost“, a od 1965. do 1971. bio je u ulozi zamenika glavnog urednika. Godine 1978. objavio je knjigu « Svet boje » - zbirku teorijskih tekstova vezanih za fenomen boje. 1999. godine je izabran za predsednika srpske sekcije Međunarodnog udruženja likovnih kritičara (AICA).

Sem slikarstva i crteža, Pavlović se bavio i monumentalnim slikarskim tehnikama, kao sto su vitraž, zidno slikarstvo, tapiserija i mozaik. Njegov vitraž Eroika izveden je 1971. za svečanu salu Muzeja istorije Vojvodine. Više vitražnih kompozicija urađenih 1989. krase Hotel Slavija 2. Potom, 1977. godine započinje rad na tapiserijama i višegodišnju saradnju sa novosadskim Ateljeom 61. Iste godine izvodi mozaik „Orfej peva Suncu“ za fabriku Prvi maj Pirot. Muralnu sliku « Pupin » realizuje 1979. za Svečanu salu Doma kulture u Idvoru.

Tokom 70ih godina sarađuje sa Galerijom Nana Stern u Parizu, a od 1992. do 1998. godine je zastupan od strane pariske galerije Lelia Mordoch.

Preminuo je 2006. godine u porodičnoj kući u Beogradu.

Slike i radovi Zorana Pavlovića se nalaze u brojnim privatnim i javnim kolekcijama u zemlji i inostranstvu.

Slikarski put Zorana Pavlovića

Delo Zorana Pavlovića (1932–2006), slikara, istoričara i teoretičara umetnosti, umetničkog kritičara i univerzitetskog profesora, nastajalo od sredine pedesetih godina dvadesetog do prve decenije 21. veka, dinamičnog i nedovoljno ispitanog toka, obuhvata hiljade slika i crteža, ali i radove primenjenih umetnosti: zidne slike, vitraže i tapiserije.

U slikarskom opusu Zorana Pavlovića uočava se nekoliko faza koje su proistekle iz njegove zaokupljenosti određenim duhovnim sadržajima i etičkim pitanjima ili reakcija na pojedine društveno-istorijske događaje i životne situacije. Na samom početku slikarske karijere okrenut apstrakciji, najpre geometrijskoj, a potom za enformelu, Pavlović se svojim delima i kritičko-teorijskim tekstovima profilisao kao jedan od najznačajnijih predstavnika i superiornih tumača ove antiumetničke tendencije u Beogradu i Jugoslaviji.

Delujući u zemlji ograničenih umetničkih i ljudskih sloboda, gde su individualizam i antiestetičnost apstraktnog vizuelnog iskaza poimani kao oblik političke subverzije, Pavlović se opredelio za poetiku egzistencijalne rezignacije, koja je u stvaralaštvu afirmisala nekonvencionalne likovne postupke i težila „otvorenom“ značenju umetničkog dela.

Fokusirana na sudbinu individue, lične slobode i doživljaje sveta, filozofija egzistencijalizma odigrala je presudnu ulogu u Pavlovićevom opredeljenju za poetiku enformela. Međutim, privrženost ovom filozofskom stavu i identifikacija sa ovim antiumetničkim fenomenom, nisu ograničili Zorana Pavlovića u njegovom potonjem slikarskom razvoju.

Izražavajući se alegorijama i metaforama u periodu “nove figuracije”, koji je potom usledio, on je u obrađivao temu raspeća kojoj će se tokom godina mnogo puta vraćati sa očiglednom asocijacijom na ljudsko mučeništvo. Ono je vremenom postalo lajtmotiv slikarstva Zorana Pavlovića, ali, po njegovim rečima, „ne kao zalog vaskrsenja, iskupljenja i večnog života, već simbol patnji i razdiranja čovekovog ontološkog bića pred ravnodušnošću univerzuma na njegovo traganje za smislom.“

Držeći se uvek svog unutrašnjeg glasa koliko racionalnog toliko poetskog, Zoran Pavlović je artikulisao bogat i koherentan slikarski opus, a kao umetnički arbitar zalagao se za holistički pristup delu uvodeći novi tip likovne kritike kao „model kritičkog duha“.